1 Makkabeeën 6, 1-13: De terugblik van koning Antiochus

De tekst

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Op zijn tocht door de hoger gelegen gebieden hoorde koning Antiochus over de stad Elymaïs in Perzië. Die stad was beroemd om haar rijkdom, haar zilver en goud. Haar tempel zou zeer rijk zijn en de gouden schilden, helmen, borstpantsers en wapens bezitten die de Macedonische koning Alexander, de zoon van Filippus, de eerste koning van de Grieken, daar had achtergelaten.
Antiochus trok er dus naartoe en trachtte de stad in te nemen en te plunderen. Maar daar slaagde hij niet in, omdat de inwoners lucht hadden gekregen van zijn voornemen. Met wapens verzetten ze zich tegen hem zodat hij moest vluchten.
Diep ontgoocheld ging Antiochus er weg om naar Babel terug te keren. Hij was nog in Perzië, toen men hem kwam melden, dat de legers die naar het land van Juda waren getrokken, verslagen waren. Ook Lysias, die aan het hoofd van een sterk leger was opgerukt, was voor de joden moeten vluchten. Die waren door hun wapens, hun troepenmacht en de grote buit die ze op de verslagen legers behaalden, een geduchte macht geworden. De gruwel die hij op het brandofferaltaar in Jeruzalem had laten oprichten, hadden ze afgebroken en de hoge muren rond de tempel hadden ze hersteld. Ook zijn stad Bet-sur hadden ze ommuurd.
Toen de koning dat hoorde, stond hij verbijsterd. Hevig geschokt wierp hij zich op zijn bed en werd ziek van verdriet, omdat het niet was gegaan, zoals hij had gewild. Zo lag hij daar vele dagen lang ten prooi aan herhaalde aanvallen van grote depressie. Toen hij voelde dat hij zou sterven, riep hij al zijn vrienden bij zich en zei: 'Ik kan niet meer slapen en mijn hart is gebroken van de zorgen. Ik zei tegen mezelf: wat een kwelling is mijn bestaan geworden en wat een vloed van ellende kwam over mij, terwijl ik toch mild was en bemind niettegenstaande mijn macht. Maar nu herinner ik me al het kwaad dat ik Jeruzalem heb aangedaan door beslag te leggen op al het zilveren en gouden vaatwerk en door zonder reden de bewoners van Juda te laten uitroeien. Dat moet de reden zijn waarom al deze rampen me treffen en ik van verdriet en ellende sterf op vreemde bodem.'

Stilstaan bij …

Elymaïs
Deze naam duidt geen stad aan, maar een bergachtige streek in het wasten van Perzië (ten oosten van de Tigris)
De 'schatten' die Alexander er achter liet, worden door geen enkele historische bron bevestigd.

Alexander
Alexander III van Macedonië, beter bekend als Alexander de Grote was koning van Macedonië en creëerde een van de grootste rijken uit de oudheid.
Hij stierf in 323 voor Christus, doen hij 32 jaar oud was.